Reactie van kabinet op analyse WRR en Commissie Borstlap

Nog voor de Coronacrisis verscheen op 23 januari 2020 het advies van de Commissie Borstlap met de titel ‘In wat voor land willen wij werken? Ook de Wetenschappelijk Raad voor Regeringsbeleid (WRR) kwam begin dit jaar met een analyse over de toekomst van de arbeidsmarkt, waarin de noodklok wordt geluid dat verandering noodzakelijk is. Het kabinet geeft in een reactie op de beide rapporten aan de hoofdlijnen van de analyses te herkennen.

Zorgwekkend is het grote verschil tussen vast werk en vormen van flexibel werk. Juist door de Coronacrisis is de urgentie van beide rapporten groter geworden. De manier waarop de economie nu geraakt wordt, legt de kwetsbaarheden van de huidige arbeidsmarkt bloot. Zoals de tweedeling die bestaat tussen werkenden die beschermd en werkenden die vrijwel onbeschermd zijn, waardoor armoede sneller op de loer ligt.

Werk voor meerdere kabinetten

Het veranderen van de arbeidsmarkt is iets waar meerdere kabinetten mee aan de slag zullen moeten gaan. Alleen al om het mogelijk te maken dat de uitvoeringsinstanties die de sociale zekerheid uitvoeren dit bij kunnen benen. Koolmees: “Onze samenleving, en dus onze arbeidsmarkt, wordt geteisterd door een crisis van een formaat dat ongekend is in de Nederlandse naoorlogse geschiedenis. De noodzaak om onze arbeidsmarkt hervormen is door deze crisis onderstreept. Maar door de inspanning die de coronacrisis van de overheid vraagt, en de verkiezingen die daardoor rap dichterbij zijn gekomen, moet het kabinet de volgende grote stap aan het volgende kabinet laten.”

Het kabinet laat alvast verschillende mogelijkheden uitwerken die bij de komende kabinetsformatie gebruikt kunnen worden. Zo bekijkt het ministerie onder andere hoe vaak mensen eigenlijk ergens werken terwijl degene voor wie ze werken niet hun baas is. Daarnaast komt er een onderzoek naar het fenomeen platforms, waarbij mensen als zzp’er maaltijden bezorgen of taxidiensten aanbieden. Het kabinet gaat uitwerken of het mogelijk is bemiddeling van arbeid via een platform in beginsel als loondienst aan te merken.

Arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen

De reactie gaat ook in op de arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen die momenteel wordt uitgewerkt. Het kabinet constateert dat de Commissie dezelfde analyse heeft gemaakt als de ondertekenaars van het Pensioenakkoord. Met name onverzekerde zelfstandigen zijn kwetsbaar, nu ze maar in beperkte mate kunnen terugvallen op de bijstand.

Koolmees: “Waar de analyse goeddeels hetzelfde is, kiest de Commissie voor een andere oplossing. In plaats van een afzonderlijke verzekering voor zelfstandigen, kiest zij voor een verzekering voor alle werkenden, waarbij de WIA voor werkenden blijft bestaan. Zij geeft daarvoor twee redenen. Allereerst signaleert de Commissie dat mensen gedurende hun werkzame leven steeds vaker, afwisselend of gelijktijdig, werknemer of zelfstandige zijn. Een stelsel voor alle werkenden past daar beter bij dan een systeem waarin werknemers en zelfstandigen afzonderlijk zijn verzekerd. Daarnaast draagt een arbeidsongeschiktheidsverzekering voor alle werkenden bij aan een gelijker speelveld. Doordat iedereen bijdraagt aan de arbeidsongeschiktheidsverzekering en daarop een beroep kan doen, worden de kostenverschillen tussen het werknemer- en zelfstandig ondernemerschap kleiner.

Tegenover deze voordelen van een verzekering voor alle werkenden, die ook in het advies van de Stichting van de Arbeid worden erkend, staat dat de door de Stichting voorgestelde arbeidsongeschiktheidsverzekering meer keuzevrijheid biedt aan zelfstandig zonder personeel en zelfstandigen met personeel buiten de verzekering plaatst. Daarnaast behoudt het voorstel van de Stichting ook de prikkelwerking in de WIA, die zorgt voor de effectievere re-integratie van werknemers en bij het heffen van een uniforme premie voor alle werkenden verloren zou gaan. Tot slot hecht het kabinet aan het draagvlak dat onder sociale partners bestaat voor het voorstel van de Stichting. Deze argumenten wegende blijft het kabinet voorstander van de door de Stichting voorgestelde arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen. Dit voorstel wordt uitgewerkt en zal uiteraard worden getoetst op uitvoerbaarheid.”

Zie:

Het bericht Reactie van kabinet op analyse WRR en Commissie Borstlap verscheen eerst op CS Opleidingen.